સામાન્ય રીતે દાવામાં કોર્ટ દ્વારા જે મુદ્દાઓ કાઢવામાં આવે છે તે અનેક મુદ્દાઓ હોય છે. સિવિલ પ્રોસીજર કોડનાં ઓર્ડર ૧૮, રુલ ૩ અન્વયે મુકદ્દમામાં જ્યારે અનેક મુદ્દાઓ હોય છે ત્યારે પુરાવા રજુ કરવાની જોગવાઈ સાથે સંબંધિત છે.

દાવામાં અનેક મુદ્દાઓ હોય ત્યારે કેટલાક મુદ્દાઓ વિરોધી પક્ષ પર પુરાવાનો બોજ ધરાવે છે. તેવા સંજોગોમાં કાર્યવાહી શરૂ કરનાર પક્ષ કાં તો તે મુદ્દાઓ પર પોતાનો પુરાવો રજૂ કરી શકે છે અથવા બીજા પક્ષ દ્વારા રજૂ કરાયેલા પુરાવાના જવાબ તરીકે તેને અનામત રાખી શકે છે. અને, પછીના કિસ્સામાં, શરૂઆત કરનાર પક્ષ બીજા પક્ષ દ્વારા તેના બધા પુરાવા રજૂ કર્યા પછી તે મુદ્દાઓ પર પુરાવો રજૂ કરી શકે છે. આમ, જો તેઓ રાહ જુએ છે, તો તેઓ તે ચોક્કસ મુદ્દાઓ પર વિરોધીના પુરાવાનો જવાબ આપવા માટે હકદાર છે. પરંતુ શરૂઆત કરનાર પક્ષ પછી સામાન્ય રીતે સમગ્ર કેસ પર જવાબ આપવા માટે હકદાર રહેશે.

સિવિલ પ્રોસીજર કોડના ઓર્ડર ૧૮, રુલ ૩ જણાવાયેલ મુખ્ય જોગવાઈઓ

પુરાવા રજૂ કરવાનો વિકલ્પ:

પુરાવા રજૂ કરનાર પક્ષ (સામાન્ય રીતે વાદી) એવા મુદ્દાઓ પર પુરાવા રજૂ કરવાનું પસંદ કરી શકે છે જ્યાં પુરાવાનો ભાર બીજા પક્ષ પર હોય છે, અથવા આ પુરાવાને પછીથી રજૂ કરવા માટે અનામત રાખી શકે છે.

પુરાવા અનામત રાખવાનો અધિકાર:

શરૂઆત કરનાર પક્ષ તે મુદ્દાઓ પર તેમના પુરાવા અનામત રાખવાનું પસંદ કરી શકે છે, અને બીજા પક્ષે દ્વારા તેના બધા પુરાવા રજૂ કર્યા પછી તેનું ખંડન કરી શકે છે અથવા રજુઆત કરી શકે છે.

પુરાવાનું ખંડન :

જો પક્ષ તેમના પુરાવા અનામત રાખે છે, તો તેઓ બીજા પક્ષે તેમના બધા પુરાવા રજૂ કર્યા પછી તેને રજૂ કરી શકે છે. વિરોધી પક્ષ પછી આ પુરાવાનો ખંડન કરતો ખાસ જવાબ આપી શકે છે.

અંતિમ જવાબ:

બીજા પક્ષે જવાબ આપ્યા પછી, કાર્યવાહી શરૂ કરનાર પક્ષ હજુ પણ સમગ્ર કેસ પર અંતિમ, સામાન્ય જવાબ માટે હકદાર છે.

હેતુ:

આ નિયમ કાર્યવાહી શરૂ કરનાર પક્ષને જ્યારે પુરાવાની જવાબદારી વિરોધી પર હોય તેવા મુદ્દાઓ સાથે વ્યવહાર કરતી વખતે તેમના પુરાવાઓનું સંચાલન કરવામાં સુગમતા આપે છે.